Stikstoftoepassingen in de voedingsindustrie
De kwaliteit van diverse voedingsmiddelen daalt vaak al kort na de oogst, dan wel tijdens de productie en/of bij het verpakken. Vaak gebeurt dit door de aanwezigheid van micro-organismen. Bij het ‘vertragen’ van dit proces speelt stikstof een belangrijke rol.
Stikstofgas
- MAP: bij het verpakken van voedingsmiddelen in een beschermende atmosfeer – Modified Atmosphere Packaging – speelt stikstofgas een belangrijke rol. De zuurstofverdrijvende werking van het inerte gas gaat bederf (oxidatie) van het voedsel tegen.
- Tankafdekking: stikstofgas wordt boven het vloeistofniveau in de tank gepompt en verdringt zuurstof en eventuele andere ongewenste gassen. In de voedingsindustrie wordt deze techniek zowel gebruikt tijdens het productie- en verpakkingsproces als tijdens het langeafstandsvervoer van bederfelijke waar.
- Verlengen houdbaarheid en/of bewaartijd: doordat stikstof inert is, is het een prima conserveringsmiddel. Het wordt onder meer ingezet als antioxidant voor het verlengen van de houdbaarheid van producten.
Vloeibare stikstof
- Cryogeen invriezen: bij snelle afkoeling is het van belang de vorming van grote(re) ijskristallen te voorkomen. Omdat rechtstreeks gebruik van vloeibare stikstof kan leiden tot scheurvorming door krimp, wordt het doorgaans in de bewaarruimte gespoten waar het verdampt. Ventilatoren blazen de damp (-40 °C) vervolgens rond het product. Door verdamping verdwijnt het gas gaandeweg in de lucht of wordt dit naar buiten afgevoerd.
- Cryogeen koelen: wanneer de temperatuur van een product om productietechnische redenen snel dient te dalen tot waarden tussen de 0 en de 4 °C.
- Cryogene kristallisatie: het omzetten van vettige, vloeibare (zuivel- en bak)ingrediënten in poedervorm.
- Koud malen: bij malen ontstaat warmte, en door de grondstof voorafgaand aan het malen te besproeien met vloeibare stikstof kan deze warmte worden afgevoerd. Bijkomend voordeel is het feit dat het malen in een inerte atmosfeer plaatsvindt, doordat de aanwezige zuurstof wordt verdrongen.
- Verkleinen: een cutter werkt optimaal bij lage temperaturen. Met vloeibare stikstof blijft de temperatuur laag zonder dat daarbij – zoals bij ijs – het vochtgehalte stijgt. Bij grondstoffen die normaal gesproken verkleven of ‘versmeren’ resulteert het gebruik van vloeibare stikstof tot losse, handzame korrels.
