De defensie-industrie uit de schaduw
Nieuwe kansen voor maakbedrijven
Na jaren van terughoudendheid staat de defensie-industrie opnieuw centraal in het economische en politieke debat. Wat vroeger als ethisch gevoelig en maatschappelijk ongewenst werd beschouwd, wordt vandaag herbekeken in het licht van geopolitieke spanningen en strategische autonomie. Voor de Belgische maakindustrie liggen hier concrete opportuniteiten, al zijn er nog enkele hindernissen weg te werken.
De geopolitieke realiteit dwingt tot actie
Gedurende lange tijd lag de Belgische defensiesector in een soort verdomhoekje. Enerzijds omdat de internationale context na de Koude Oorlog relatief stabiel leek, anderzijds om ethische redenen: de associatie met wapenproductie lag maatschappelijk gevoelig. Die houding is vandaag niet langer houdbaar. De oorlog in Oekraïne, toenemende instabiliteit op andere continenten, en bovenal de scherpe uitspraken van de Amerikaanse president Donald Trump over de NAVO – waarbij hij openlijk stelde dat landen die niet aan de 2%-norm voldoen, niet automatisch op Amerikaanse bescherming mogen rekenen – hebben geleid tot een nieuwe realiteitszin in Europa.
In het federale regeerakkoord 2025-2029 wordt de defensie-industrie erkend als strategisch, en ook technologiefederatie Agoria pleit in haar memorandum En Route! – Roadmap voor duurzame welvaart voor een versterkte samenwerking tussen Defensie en de Belgische industrie. Europa lanceerde bovendien programma’s zoals EDIDP en PESCO om de eigen defensiecapaciteit uit te bouwen.
Wat moet er nog veranderen?
Voor maakbedrijven liggen hier reële kansen: lange termijncontracten, hoge kwaliteitsvereisten en toegang tot Europese budgetten. Maar tegelijk wijst de sector op enkele structurele obstakels:
- De exportvergunningen voor defensieproducten worden in België op gewestelijk niveau toegekend, wat leidt tot administratieve complexiteit.
- Voor kmo’s is de toegang tot Europese defensieprojecten vaak te ingewikkeld.
- Er is nood aan gerichte begeleiding en stimulansen om samenwerkingen met Defensie en onderzoekscentra te bevorderen.
De defensie-industrie komt uit de schaduw, maar om de Belgische maakbedrijven daadwerkelijk te laten profiteren, is actie nodig.
