Groot potentieel voor robotisering in KMO's

Agoria en PwC delen studie van Belgische industrie

Agoria en PwC hebben recent een onderzoek afgerond naar de graad van implementatie en het potentieel van robotisering in de Belgische industrie. De resultaten zijn niet alleen verhelderend voor de staat van onze bedrijven, maar tonen ook heel wat opportuniteiten om productie en welzijn van werknemers op te drijven.

Het onderzoek

Onder de leden van Agoria waren de laatste jaren heel wat vragen gerezen over robotisering en hoe dit nu Belgische bedrijven kan helpen. Robotisering wordt doorgaans ingezet door het tekort aan geschoolde arbeid en om tegemoet te komen aan de vraag tot mass customization, vaak met kleinere batches per product. Ook kan men door het inzetten van robots oplossingen bieden in het kader van afvalvermindering en energiebesparing.

Agoria en PwC antwoordden op deze vraag door een grootschalig onderzoek uit te voeren, specifiek toegepast op België. Hiervoor werd samengewerkt met Sirris en de VUB. In totaal reageerden 280 bedrijven op de oproep tot medewerking, waarvan 127 effectief geselecteerd werden voor het onderzoek. Bij 17 van deze bedrijven werd er een diepte-interview afgenomen om verdere informatie te vergaren. Drie kwart van de 127 bedrijven waren kmo's en bijna 80% heeft haar hoofdkwartier in België. De meeste deelnemers aan de studie bevinden zich in de maakindustrie.

7 redenen om te robotiseren

Wat zijn nu de voornaamste redenen om überhaupt robots in te zetten? Uit het onderzoek bleken er zeven voorname motivaties te zijn die robotisering in België voortstuwen en ook in de toekomst de belangrijkste factoren zullen blijven.

1. Behoud en vergroot de competitiviteit van het bedrijf door automatisering en robotisering van de juiste activiteiten. Zeker niet elke taak heeft baat bij robotisering.
2. Vergroot economische groei door het uitbreiden van de robotcapaciteit. 36% van de bevraagde bedrijven die reeds robots gebruiken, gaf aan dat dit het geval is.
3. Breid het potentiële toepassingsgebied van robots uit door gebruik te maken van randapparatuur, zoals machine connectiviteit, geavanceerde data analyse, 3D-printen en visuele systemen. De te realiseren taken door een robot nemen hierdoor sterk toe. 
4. Verzeker de continuïteit van de productiecapaciteit door betrouwbare robots te implementeren. Robots kunnen onbeperkt doorwerken, 24/7, en hebben geen last van concentratieverlies.
5. Verzekering van herhaalbare productie van de hoogste kwaliteit door werknemers te ondersteunen met complementaire robotica.
6. Verbeter de ergonomische situatie van operatoren door saaie, vuile, gevaarlijke en moeilijke taken over te laten nemen door robots.
7. Een op de twee werknemers beschouwt robots als een belangrijke partner op de werkvloer. Vaak is het net de combinatie tussen menselijke werknemer en robot die een meerwaarde biedt. Zeker bij cobots is dit erg duidelijk.

Arbeidstekort

Een voorname motivatie om robots te implementeren, is het opvangen van het nijpende tekort aan geschoolde arbeid. De kloof tussen vraag en aanbod zal enkel maar toenemen in de komende jaren, wat voor een enorme uitdaging zorgt. Een aantal bedrijven zet daarom in op upskilling: het opwaarderen van de vaardigheden van de huidige werknemers. Ze investeren in continue training van hun werknemers, om ze zo aan te passen aan nieuwe taken én ze vertrouwd te maken met robots.

Het nijpende arbeidstekort zorgt voor enorme uitdagingen

Toch blijft het noodzakelijk om te zorgen voor meer studenten in STEM-richtingen, en om daarbij in te zetten op robotica. Veel Vlaamse leraars staan wel positief tegenover STEM, maar vinden dat ze de nodige kennis missen om leerlingen hierover in te lichten. Maar liefst 40% van de studenten heeft nog nooit gehoord van STEM en 45% van de leerlingen in het secundaire onderwijs denkt dat STEM geen toegevoegde waarde is voor het vinden van een toekomstige job. Toch wil bijna de helft van alle leerlingen - vooral die in het lager onderwijs - een STEM-gerelateerde job.

7 statistieken over robotisering

Het onderzoek van Agoria en PwC heeft eveneens zeven belangrijke statistieken vastgesteld bij de bevraagde bedrijven. Deze cijfers geven verder inzicht in de staat van onze industrie, maar leggen ook een aantal pijnpunten bloot.

1. De belangrijkste bevinding van het onderzoek is dat bijna 70% ervaring heeft met robotisering. Ongeveer 16% heeft basale ervaring en heeft robotisering al uitgetest binnen het bedrijf. Bij 34% zijn robots al toegepast in de voornaamste gebieden van het bedrijf en bij meer dan 17% worden robots strategisch toegepast, ook in minder belangrijke sectoren. Opvallend is dat slechts een minderheid van deze (deels) robotiserende bedrijven kmo's zijn. Vooral grote bedrijven zetten dus robots in, bij de kleine bedrijven blijft dit vooralsnog beperkt.
2. Het meest gebruikte type robot is de gearticuleerde robot, ook gekend als de meerassige robot en scara-robot. Deze maakt 70% van de gebruikte robots uit.
3. Robots zijn niet langer exclusief het domein van massaproductie. Ongeveer 44% van de bedrijven geeft aan dat ze robots ook bij kleinere volumes gebruiken (minder dan 100 stuks per dag). Huidige robots kunnen bijna elk volume, vorm en gewicht aan. Vooral bij toeleveranciers worden robots voor kleinere volumes ingezet.
4. Een derde van de bedrijven stelt reeds robots te gebruiken, maar wel in de meest succesvolle afdelingen van het bedrijf. Op deze manier willen ze met deze afdelingen een voorbeeld stellen voor de rest van het bedrijf.
5. Ongeveer 40% van de kmo's past robots nog niet toe in hun productieproces of hebben geen basale ervaring met het gebruik of testen van robots binnen hun bedrijf.
6. De meeste bedrijven (78%) hangen voor hun kennis inzake robotisering af van externe partijen. Slechts twee op de tien bedrijven hebben zelf de nodige expertise in huis.
7. Ongeveer 60% van de bedrijven geeft aan dat de voornaamste reden voor gefaalde robotiseringprojecten het onderschatten is van de complexiteit van de integratie in de bestaande bedrijfs- en processtructuren.

Globale context

Een bijkomende statistiek is de Belgische prestatie inzake robotisering op globaal vlak. In de ranking van 2022 bekleedt België de vijftiende plaats, met een zogenaamde 'robot density' van 198. Dit getal verwijst naar het aantal robots per 10.000 werknemers in de maakindustrie. Ter vergelijking: de gemiddelde score is 141, terwijl topland Zuid-Korea 1.000 scoort.

Uit Europees onderzoek blijkt dat het gebruik van industriële robots geen significant negatief effect heeft op de tewerkstelling in bedrijven. Bedrijven die intensief dergelijke robots gebruiken, tonen een aanzienlijk hogere efficiëntie in de vorm van arbeidsproductiviteit. Robots zouden dus deel kunnen uitmaken van een strategie om de tewerkstelling voldoende hoog te houden; dit moet 80% zijn tegen 2030 om de andere Europese lidstaten bij te houden.

Industriële sectoren

Uiteindelijk zijn er meer dan 10.300 robots actief in de Belgische industrie, en dit in uiteenlopende sectoren. Ongeveer 84,5% van alle gebruik van robots vindt plaats in vijf voorname sectoren. De automobielsector is traditioneel de grote slokop en dit is ook in het geval van België zo. Deze productie is goed voor 4.731 robots, 47% van alle gebruik.

Daarna volgt de metaalsector met 1.745 robots (17%), gevolgd door de voedingsindustrie (1.031 robots, 10%), plastics, farmaceutica en chemie (770 robots, 7,5%) en elektronica (281 robots, 3%). Het logische gevolg is dat er in deze relatief kleinere sectoren nog meer groeipotentieel zit, terwijl de automobielsector al redelijk geoptimaliseerd is op dit vlak.

De automobielsector zet al decennia sterk in op robotisering

Vooral de farmaceutische sector en de voedingsindustrie tonen veel potentieel, vooral op het vlak van verpakken en logistieke toepassingen. Hygiëne is hier echter een belangrijke vereiste, terwijl het proper houden van robots niet altijd even makkelijk is. Het aanpassen van robots aan vochtige omstandigheden kan dan ook voor de voedingsindustrie een grote stap voorwaarts betekenen.

Momenteel worden robots vooral gebruikt voor 'pick and place' en het laden en ontladen van machines. Ook lassen en solderen zijn voorname toepassingen. Dit bleek bij alle bevraagde bedrijven het geval te zijn, waarbij potentiële gebruikers ook deze doeleinden aangaven. Toch breidt het toepassingsveld voor robots uit de laatste tijd, waarbij ze niet meer veroordeeld zijn tot de massaproductie.

Wat met KMO's?

Zoals eerder gezegd scoren kmo's opmerkelijk slechter dan grote bedrijven op het vlak van robotisering. Ongeveer 40% gaf aan geen robots in te zetten of hiermee te experimenteren. Bij 15% is er beperkte ervaring en wordt er wel getest. Bijna 29% zet robots in in succesafdelingen en 17% zet robots strategisch doorheen het hele bedrijf in.

De vraag is dan wat er juist aan de grond ligt van deze achterstand. Het onderzoek wees een aantal voorname redenen aan. Bij 27% van de kmo's stelt men dat er een gebrek aan training is en dat de opleidingen tekortschieten. De tweede grootste factor leunt daar dichtbij aan: 23% stelt dat het bedrijf zelf niet over de juiste expertise beschikt. De top drie wordt vervolledigd door het argument dat de dynamische productie - met een hoge mix en lage volumes - zich niet leent tot robotisering.

Ook bij de grote bedrijven zijn dit voorname factoren, maar het valt op dat ze daar toch veel minder geciteerd worden dan bij de kmo's (zie onderstaande grafiek). Bij de grote spelers zijn vooral het gebrek aan een geschikte business case, technische roadmap voor het integreren van robots en vertrouwen in of kennis van de markt de voornaamste redenen om geen robots in te zetten. Opvallend: puur financiële redenen komen als minst belangrijke factor uit de bus.

Het effect op de mens

Er werd eerder gesteld dat ongeveer de helft van de werknemers van bedrijven die robots inzetten, deze robots ook effectief als waardevolle partners beschouwen tijdens het werk. We zien bovendien dat 75% van de ondervraagden aangeeft ofwel geen ofwel een positief effect te ervaren van robotisering.

Het oude verhaal van werknemers die weigerachtig staan tegenover robots lijkt dus steeds meer achterhaald te worden. Mensen geraken steeds meer gewend aan robots en zien vaak in dat ze net hun werk verlichten en faciliteren, in plaats van het af te nemen. Voor werkgevers betekent het dus dat een vijandig klimaat onder de werknemers steeds meer tot het verleden lijkt te behoren.

Mens en robot staan al lang niet meer tegenover elkaar

Het creëren van een positieve sfeer rond robotisering is vaak essentieel om deze projecten te doen slagen. Cruciaal is het betrekken van de werknemers vanaf het begin van het integratietraject. Op deze manier is het waarschijnlijker dat ze enige trots ontwikkelen over dit project en graag hun ervaringen delen met collega's. Bedrijven die deze aanpak hanteerden, hadden werknemers die robotisering doorgaans als een positieve ontwikkeling zagen.

Door het overnemen van saai en repetitief werk, hebben de betrokken werknemers meer tijd vrij voor creatieve taken, waarvoor robots niet inzetbaar zijn. De rol van deze werknemers verschuift meer richting probleemoplossing en kwaliteitscontrole. Robots nemen dus niet zozeer werkplekken in, maar vormen een complementaire werkkracht die tijd vrijmaakt voor taken die nu vaak niet de nodige aandacht krijgen.

Meer nog: robotisering en automatisering lijken noodzakelijk om de maakindustrie in België te houden. De manier waarop we produceren, zal veranderen, maar dit hoeft zeker niet slecht te zijn. De totale kost van arbeid zal dalen: operatoren worden eerder supervisors die enkel als het nodig is, zullen ingrijpen. Hierdoor moeten ze niet altijd aanwezig zijn, net zoals de huidige onderhoudsmedewerkers.

Jobinhoud zal ook aanzienlijk veranderen, waarbij het traditionele werk van een operator deels vervangen wordt door creatievere taken en meer onderhoudsgerichte opdrachten. De vraag is of de huidige werkkrachten erin zullen slagen om zich aan te passen aan deze nieuwe rol. Mogelijk zullen bedrijven op zoek moeten naar een nieuw type werknemer, met andere verwachtingen en capaciteiten.

7 stappen om robots te integreren

De vraag is natuurlijk hoe bedrijven - zeker zij die kampen met een gebrek aan interne kennis - dan robots moeten integreren. Hiervoor heeft Agoria een roadmap met zeven stappen gedistilleerd.

1. Ken je product. Bepaal hoeveel productvarianten je plant te maken en hoe dit zal evolueren in de toekomst. Op deze manier kan je anticiperen op toekomstige uitbreidingen of wendingen in de productie. Een goede technische kennis van het product is cruciaal, idealiter zelfs van de volledige productieomgeving.
2. Verken de relevante taak. Bepaal nauwgezet wat er allemaal moet gebeuren. Beslis voor welk deel van de productie er effectief een robot wenselijk is en welke taak gerobotiseerd moet worden. Het is best om klein te beginnen en bij succes op te schalen. Het is doorgaans niet wenselijk om alles in één keer te robotiseren.
3. Denk na over de vereiste faciliteiten. Breng de technische en veiligheidsaspecten in kaart, zoals stroomtoevoer, persluchttoevoer, benodigde ruimte en afschermingen. Kijk na of deze beschikbaar zijn en betrek ze bij de projectplanning. De volledige omkadering van de robot moet hierop afgestemd zijn. Investeringen zijn hiervoor noodzakelijk, maar meerdere opportuniteiten worden duidelijk eenmaal de eerste stap gezet is. Focus op de totale cost of ownership in plaats van directe winsten.
4. Reflecteer over de omgeving. Kies de wenselijke lay-out van de robot en baseer deze lay-out op de taken die moeten uitgevoerd worden. Ook het kiezen van de geschikte partners en het uitvoeren van diverse testen - indien mogelijk op locatie - is belangrijk.
5. Betrek alle belanghebbende partijen. Het is niet alleen belangrijk om de juiste partners te selecteren om mee samen te werken, maar ook om de operatoren te betrekken bij de keuze van het robottype en het design van de robotcel. Zorg dat alle neuzen in dezelfde richting staan en deel best practices.
6. Denk samen met anderen na over de kritische details. Kies de passende instrumenten (bv. grijpers en visuele extensies) voor het product dat moet behandeld worden of de taak die moet uitgevoerd worden. Het aantrekken van de juiste mensen en kennis is hierbij cruciaal. Durf te investeren in werknemers op lange termijn.
7. Verbind uw installatie. Analyseer de mogelijkheden om de robot te integreren in het IT-systeem van het bedrijf, zoals SCADA of MES en andere softwaretoepassingen voor productie en onderhoud. Robots genereren erg veel nuttige data die breed aangewend kunnen worden.

Aanbevelingen

Concreet geven Agoria en PwC nog enkele aanbevelingen aan bedrijven die willen robotiseren. Begin met het evalueren van de waarde van robots binnen uw bedrijf. Wees er ook zeker van dat de juiste benadering wordt gekozen om complexe projecten en de bijhorende verandering aan te pakken. Bovendien is het belangrijk om de werkkrachten voor te bereiden op de taken van morgen. Upskilling is dus ook hier de sleutel tot succes.

Veel productielijnen werken met oudere machines die steeds geüpdatet worden. Door cameratechnologie en AI-modellen te integreren, kan de levensduur van deze machines aanzienlijk verlengd worden. De operatoren hebben ook meer werkzekerheid door AI te integreren in hun werk. Cruciaal is hier het overzichtelijk en toegankelijk houden van AI-modellen.

Een doorgedreven analyse van de te robotiseren taken is cruciaal

Ten slotte is het cruciaal om de introductie en integratie van een robot niet te onderschatten. Het interdisciplinaire en complexe karakter van automatisering en robotisering blijft een voorname uitdaging. Het gaat immers om meer dan gewoon het installeren van een robot. De keuze voor de juiste grijper, sensoren en afschermingen vereist telkens een grondige voorbereiding en onderzoek in samenwerking met diverse spelers.

Het ecosysteem van de robots

Verschillende spelers

Agoria en PwC benadrukken met hun onderzoek vooral dat er in België nog veel potentieel is om robots in te zetten en zo onze industrie efficiënter te maken. België biedt daarvoor een goed ecosysteem, waarbij leveranciers (van robots en randapparatuur), afnemers en integratoren goed op elkaar afgestemd zijn.

Hoewel er geen robots zelf worden ontwikkeld in België, zijn er hier wel belangrijke ontwikkelingen in de diverse toepassingen van robots. Ook de randapparatuur kent voorname innovaties in het binnenland, gestimuleerd door diverse opleidingen in het hoger onderwijs. Een reeks aan integratoren biedt de nodige ondersteuning bij het integreren van robots in een bedrijf.

Sommige robotproducenten en -integratoren zetten in op een 'Robot as a Service'-model (RaaS), waarbij deze partij de robot blijft bezitten maar uitleent of leaset aan een klant. Hier is echter nog heel wat scepticisme over, vooral door de vraag over het effectief bezit en de veiligheid van het dataverkeer.

Randapparatuur

Grijpertechnologie is een van de belangrijkste factoren in het integreren van robots. Robots kunnen steeds meer objecten oppikken, bijvoorbeeld nu ook in vochtige omstandigheden. Dit relatief kleine deel van de installatie is zeer complex en vraagt dus heel wat aandacht bij de integratie van de robot. Robots kunnen namelijk niet zelf aanvoelen hoe hard ze iets moeten vastnemen om het te kunnen heffen, zonder het daarbij te breken.

Visuele systemen zijn een andere vorm van randapparatuur die de capaciteiten van robots drastisch doen toenemen. Steeds meer data, zoals afbeeldingen, kunnen worden verzameld en verwerkt tijdens het productieproces. De robot kan het object dat moet opgepikt worden effectief zien en dus bepalen hoe het vast te nemen.

Connectiviteit

Er wordt dus steeds meer data verzameld, ook door robots. Door de komst van industriële IoT-toepassingen en draadloze datatransmissie wordt het mogelijk om data te vergaren zonder uitgebreide bekabeling. Cybersecurity is hierbij van het grootste belang. Machines en robots zijn namelijk met elkaar verbonden en via IT met de administratie, waardoor het hele systeem kwetsbaar wordt. De nodige beveiliging is dus een must.

De komst van 5G zal een boost geven aan randapparatuur voor robots, door de communicatie tussen machines aanzienlijk te versnellen (tot 100 keer sneller dan 4G). Robots zullen nog beter verbonden zijn met hun omgeving, met de mogelijkheid tot directe communicatie tussen machines op de productielijn. 5G zal ook de inzet van AMR's (Autonome mobiele robots) faciliteren door hen meer flexibel te maken. Denk aan het wijzigen van koers wanneer de robot obstakels detecteert.

Types robots

Robots worden hierbij steeds meer een algemeen product. Het is niet langer een niche waar slechts selecte spelers gebruik van kunnen maken. We zien hierbij wel dat er nog te weinig diversiteit is in het toepassen van robots. Zo kiest men in 70% van de gevallen nog steeds voor de gearticuleerde robot of scara-robot, terwijl dit niet altijd de meest geschikte soort is. Men moet dus nog vaker kijken naar de specifieke toepassing en hiervoor een robot op maat kopen.

Cobots vormen een interessante toevoeging op het aanbod binnen de robotisering. Ze zijn vaak duurder in aanschaf dan de zesassige robots, maar de uiteindelijke projectkost zal doorgaans lager liggen. Cobots zijn ook een stuk flexibeler en vallen veel makkelijker aan te passen aan veranderingen in de productie. Ze zijn vaak ook minder complex om te bedienen en door het ontbreken van afscherming is het makkelijker om rond ze te bewegen. Door de specifieke toepassingen van cobots zijn ze eerder een aanvulling op traditionele robots dan een vervanging ervan. Lees hier meer over cobots in de maakindustrie.

We zien dat er nog te weinig diversiteit is in het toepassen van robots

AMR's komen ook steeds meer voor, met diverse toepassingen op de werkvloer. Deze spitsen zich vooral toe op logistiek, aangezien ze met hun arm goed uitgerust zijn om objecten vast te pakken en te verplaatsen. Zowel cobots als AMR's nemen een belangrijke plaats in naast de traditionele robots en bieden nieuwe opportuniteiten. Sowieso zijn robots nu een pak flexibeler, met kortere changeover times tussen verschillende types en taken. Hierdoor kunnen robots nu ingezet worden waar dit vroeger onmogelijk of verlieslatend was.

Aanbevelingen voor de overheid

Bestaande initiatieven

Er moet dus nog heel wat gebeuren op het vlak van robotisering, willen we de Belgische industrie efficiënter maken. In het onderzoek formuleerden Agoria en PwC daarom dan ook enkele aanbevelingen voor de overheid, die zo verdere robotisering kan stimuleren.

Er bestaan natuurlijk al verschillende initiatieven. Zo hebben de regio's verscheidene programma's die de adoptie van nieuwe technologieën moeten stimuleren. In Vlaanderen kunnen bedrijven financiële steun krijgen om bottlenecks voor werkbaar werk te identificeren, om zo de werkomstandigheden te verbeteren.

Er moet sterk worden ingezet op STEM-gericht onderwijs

Er is ook het Industry 4.0 Living Lab "Technologie voor Werkbaar Werk", dat het gebruik van technologische hulpmiddelen demonstreert om fysieke werklast te verminderen. Het initiatief van de Factory of the Future - in het leven geroepen door Agoria en Sirris - biedt eveneens dergelijke ondersteuning.

Hoewel dergelijke initiatieven erg nuttig zijn, is er duidelijk nood aan verdere stimulansen. Robotisering is vooralsnog erg beperkt onder de kmo's en de grote verschillen tussen de industriële sectoren tonen aan dat er veel potentieel voor verbetering is. Bedrijven moeten nog beter ondersteund worden bij het overschakelen op nieuwe technologie en het zoeken naar de geschikte partners.

Onderwijs

Momenteel kampen we in België nog met een tekort aan STEM-profielen. Dit vormt al jaren een voorname barrière voor de groei van de industriële sectoren. Om dit op te lossen, moet er dringend een alomvattend STEM actieplan in het leven geroepen worden. Recente regionale initiatieven gaan de juiste richting uit, maar gaan vooralsnog niet ver genoeg. Ook op nationaal niveau zijn verregaande samenwerkingen en plannen nodig.

Upskilling moet eveneens een regulier deel gaan uitmaken van ons onderwijs en onze bedrijfscultuur. Er moet een sterke focus op de juiste vaardigheden komen, die immers snel veranderen. Dit gaat vooral op voor arbeiders die niet verder gestudeerd hebben. Er is nood aan opwaartse arbeidsmobiliteit, waarbij elke professional in toenemende mate wordt bijgeschoold en steeds bredere rollen op zich kan nemen.

Gerichte investeringen

Investering in robotica is belangrijk voor bedrijven, onder meer omdat ze ervoor zorgen dat werknemers meer tijd hebben om te focussen op innovatie en creativiteit, in plaats van repetitieve zaken. De overheid ondersteunt dergelijke investeringen dan ook, maar een cruciale voorwaarde is het creëren van extra jobs. Er kan echter meerwaarde gecreëerd worden zonder extra jobs te voorzien. We moeten dus een holistischer beeld van onze industrie aanhouden.

Dit is des te meer duidelijk geworden door de coronapandemie, de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne aan de ene kant en de uitdagingen van de zogenaamde twin transitie aan de andere kant. We moeten de positie van onze bedrijven in de geglobaliseerde waardeketens herdenken. Een langetermijnvisie is noodzakelijk om onze bedrijven competitief te houden. Hierbij moeten we verder gaan dan het focussen op het creëren van jobs op korte termijn. Robotisering kan bijdragen aan dergelijk perspectief.

Training en oriëntatie

Reskilling en upskilling zijn tegenwoordig cruciale concepten voor zowel arbeiders als studenten en werkzoekenden om hen nieuwe opportuniteiten te bieden. De aanwezigheid van grote training centers geassocieerd met federaties is een belangrijke meerwaarde voor onze regio's. Deze centers zijn vaak goed uitgerust en kunnen een antwoord bieden op de noden van onze bedrijven.

Wat werkzoekenden betreft, is Agoria ervan overtuigd dat een sterker beleid voor het aanmoedigen van training voor knelpuntberoepen voordelig kan zijn voor alle partijen. Werkzoekenden kunnen in innovatieve en beloftevolle sectoren werken, terwijl bedrijven minder moeten vechten om het weinige talent dat er is. De regio's, ten slotte, kunnen hun sociale kosten verminderen en hun inkomsten vermeerderen via de creatie van private jobs.

Conclusie

Robotisering is niet nieuw en maakt al langer deel uit van de automatisering van productieprocessen. Toch zien we dat er onder de Belgische bedrijven - en dan vooral de kmo's - nog een lange weg te gaan is om robots echt te integreren. Er heerst vaak nog de indruk dat robots enkel dienen voor grote bedrijven met montage- en lijnproductie. Dit beeld is echter sterk achterhaald.

Met de huidige en toekomstige technologische ontwikkelingen en de komst van intelligente robotsystemen zijn er veel opportuniteiten voor kmo's. De robot zal op termijn de partner van de mens worden. Een robot neemt misschien wel voor een groot deel de werkplaats over, maar het is vooral een oplossing voor vervelende taken of een gebrek aan personeel.

Recente ontwikkelingen zorgen er ook voor dat er meer mogelijkheden zijn tot robotisering in sectoren die voorheen twijfelachtig stonden tegenover robotisering. De voedingsindustrie is hier zeker één van, met haar specifieke eisen voor hygiëne en de vaak vochtige omstandigheden. Er zijn dus geen redenen meer om niet te onderzoeken hoe robots uw onderneming kunnen ondersteunen.

Meer informatie

Contactpersonen voor deze studie zijn:

• Agoria: Alain Wayenberg (alain.wayenberg@agoria.be)
• PwC: Lieselotte Theuns (lieselotte.theuns@pwc.com)

De volledige studie kan u downloaden op de websites van Agoria en PwC.