OOK PROFIELPROJECTOREN HEBBEN
EEN PLAATS IN UW INDUSTRIE 4.0-PROJECT

Precisieatelier Nimme investeert in digitale retrofit van Heidenhain

De goede oude profielprojector is aan een tweede leven toe, dankzij de intro­ductie van systemen om meetresultaten te digitaliseren. Precisieatelier Nimme uit Lokeren investeerde in een retrofit Heidenhain QuadraCheck 2013 besturing voor zijn profielprojector, waardoor werken met dit 'antieke' toestel nu zelfs sneller gaat dan met een videomeetsysteem. Nimme doet onderhoud en kalibratie aan profielprojectoren en gebruikt de retrofit als testcase om de Heidenhain QuadraCheck aan zijn klanten voor te stellen.

PROFIELPROJECTOREN

“De eerste profielprojectoren kwamen op de markt in de jaren 30 van de vorige eeuw”, blikt Andy Nimmegeers, oprichter van bvba Nimme, terug. “De technologie in een dergelijke projector is even simpel als ze doeltreffend is. Ze is gebaseerd op de wetten van de optica en vermits die nog niet veranderd zijn, is ook het principe van de profiel­projector ook vandaag nog altijd dezelfde. Sommige toestellen die nu nog gebruikt worden zijn zestig jaar oud. Ik ken een Zwitserse horlogemaker die een toestel heeft staan van voor de oorlog.”

“De enige verbeteringen die in de loop der tijd werden aangebracht, hebben te maken met betere lichtbronnen, lenzen en spiegels, waardoor de nauwkeurigheid toenam. Maar nu, met de digitale add-on van Heidenhain, zijn we toch toe aan een kwantumsprong.”

Digitale verwerking van meetgegevens

Heidenhain ontwikkelt en produceert lengte- en hoekmeetsystemen, impulsgevers, digitale uitlezingen en numerieke besturingen die vooral ingezet worden in uiterst nauwkeurige gereedschapsmachines. De QuadraCheck 2013 zorgt voor een elektronische verwerking van meetgegevens, verkregen door onder andere profielprojectoren. Het systeem biedt bovendien een aantal functionaliteiten die het werken met de profielprojector efficiënter en sneller moeten maken.

“Ik werk eigenlijk al van bij de start met Heidenhain. Ik heb intussen vrijwel alle machines uit mijn machinepark geretrofit met systemen van het merk”, vertelt Andy Nimmegeers. ”Toen ik bij hen aanklopte voor een meetsysteem voor mijn Hauser profielprojector, hadden ze net een elektro­nische teller gelanceerd voor dergelijke machines.”

OVER BVBA NIMME

Andy Nimmegeers richtte NIMME bvba op in 2001, na een carrière in matrijzenmakerij en machinebouw. Hij vervaardigt onderdelen voor speciaalmachines en voor metrologietoestellen, zoals profielprojectoren, hardheidsmeters en meetmicroscopen. Daarnaast doet hij kalibratie en onderhoud aan deze toestellen. Zijn machinepark telt een vijftigtal machines, waarvan vier CNC-gestuurd. Het gaat om toestellen voor vlakslijpen, rondslijpen, coördinaatslijpen e.d. Tot de infrastructuur behoren ook vijf draaibanken en diverse meetmachines, waaronder profielprojectoren. De firma gebruikt ook een vonkerosiemachine voor het vervaardigen van precisieonderdelen voor de horlogemakerij.

 

RETROFIT MET SERIEUZE MEERWAARDE

Sven Peetroons, managing director van Heidenhain België, vult aan: “Vermits Andy voorheen al onderhoud deed aan profielprojectoren van Hauser en dus de klanten kent, kwamen we op het idee om een heus retrofit-pakket samen te stellen en aan die bedrijven aan te bieden. Op die manier willen we een tweede leven geven aan de in Europa wijdverspreide profielprojectoren van Hauser en andere producenten.”
De voordelen blijken legio. Volgens Andy Nimmegeers levert de retrofit een serieuze meerwaarde op. “Ik gebruik graag de term profielprojector ‘Plus’, want je kan er veel meer mee doen dan voorheen en het werk gaat bovendien sneller. Zelfs sneller dan met een videomeetsysteem”, klinkt het. Ondanks de opkomst de laatste jaren van alternatieve systemen, zoals videometing, worden profielprojectoren nog vaak ingezet, bijvoorbeeld bij slijpwerk. Je kunt immers snel bepaalde maten mee controleren en in één oogopslag zien of het profiel correct is of niet.

INVLOED VAN OPERATOR OP MEETPROCES UITSCHAKELEN

De profielprojector geniet in veel ateliers eigenlijk nog steeds de voorkeur, onder andere vanwege zijn robuustheid, het eenvoudige principe en de gebruiksvriendelijkheid. Maar het manuele en analoge karakter ervan brengt ook nadelen met zich mee. Zo moet de operator nog heel wat berekeningen zelf uitvoeren en is de manuele meetpuntbepaling 'op zicht' sterk afhankelijk van de operator en dus subjectief. Het retrofitpakket van Heidenhain biedt daar een economisch haalbare oplossing voor. De automatische teller neemt taken van de operator over, zoals het berekenen van een cirkel op basis van vier meetpunten. Het resultaat is een substantiële tijdwinst. Bovendien controleert de teller ook of het profiel binnen de vooraf ingestelde toleranties valt.

Verschillende opties

Een van de meest in het oog springende opties is de Optical Edge Detection (OED), die het manueel vastleggen van meetpunten door middel van een draadkruis overbodig maakt. Het systeem detecteert automatisch het meetpunt op basis van het licht/ donkercontrast, wat de operator toelaat om snel en met hoge én reproduceerbare precisie te werken. De meetresultaten worden vervolgens grafisch weergegeven op het aanraakscherm en kunnen verzameld worden in meet­rapporten.

“Voorheen moest je manueel nullen met behulp van een draadkruis. Een tijdrovende bezigheid”, aldus Andy Nimmegeers. “Met OED kunnen we nu in één vloeiende beweging de contouren overlopen, waarbij de punten automatisch worden vastgesteld.”

“Je schakelt ook het subjectieve oordeel van de operator uit en creëert vervolgens digitale data die je kunt uitlezen en verder verwerken. Eigenlijk spreken we over het standaardiseren en digitaliseren van een in wezen analoog proces”, vult Sven Peetroons aan.

ONGEEVENAARD VOOR 2D

Profielprojectoren met een digitale teller worden vandaag vooral gebruikt in de slijperij, een sector waar videometing vooralsnog niet wordt overwogen. De projectoren staan er naast de slijpmachines om deze door middel van een regelkring bij te stellen op basis van de metingen van de projector. Algemeen geldt dat profielprojectoren ideaal zijn voor het controleren van profielen in 2D, bv. de plaquettes van frezen. Dat heeft te maken met het werkingsprincipe, dat gebaseerd is op het licht/donkercontrast in één vlak. “Maar je kunt er ook, via de episcoopfunctie, reliëf mee nameten, bv. van een muntstuk”, aldus Andy Nimmegeers. Naast meten kun je met de Quadra-Check 2013 ook kenmerken definiëren en construeren. Zo kun je relaties vastleggen tussen verschillende omtrekkenmerken, bv. de afstand tussen twee cirkelmiddelpunten of de hoek tussen twee lijnen. Zo kun je geometrische kenmerken definiëren die niet rechtstreeks meetbaar zijn.

BESLUIT

“Digitale uitlezing voor profielprojectoren bestaat al een hele tijd, maar die systemen zijn inmiddels verouderd, vooral vanwege compatibiliteitsproblemen met de actuele besturingssystemen van pc’s. Het loont met andere woorden om een retrofit te doen, temeer omdat onze systemen onafhankelijk zijn van andere besturingssystemen”, aldus Petroons. “Het Quadra-Check systeem van Heidenhain betekende eigenlijk een echte verjongingskuur voor mijn profielprojector”, besluit Andy Nimmegeers.

“Dankzij de retrofit werk ik met de projector heel wat sneller. Het geeft de profielprojector bovendien een tweede leven en bespaart mij de investering in een compleet nieuw systeem. Dit alles en onze lange relatie die we de voorbije jaren hebben uitgebouwd, hebben me de keuze doen maken voor Heidenhain. Zij leveren binnen deze niche de hoogst mogelijke kwaliteit. Het feit dat ze als componentenleverancier, onafhankelijk van OEM’s, hun eigen meetsystemen ontwikkelen, speelt daarbij een grote rol. Bekende producenten van nieuwe profielprojectoren bieden klanten, naast hun eigen sys­temen, de optie om een Heidenhain systeem te integreren. Dat spreekt wel voor zich, denk ik.”