Handling en analyse van transmissieoliën
In sommige gevallen kan het interessant zijn om de transmissieolie te gaan analyseren. Maar een dure analyse heeft uiteraard geen zin wanneer een voertuig al heel wat kilometers op de teller heeft, dan is het vervangen van de olie veel goedkoper. Bovendien kan een eenvoudige visuele controle al aantonen dat de transmissieolie verouderd is.
Transmissieolie verversen
Bij het verversen van de transmissieolie moet natuurlijk steeds een product worden gebruikt dat compatibel is met het type versnellingsbak. Daarom is het cruciaal dat de adviezen van de OEM steeds nauwlettend worden opgevolgd.
Handmatige versnelling en CVT’s
Voor handmatige versnellingsbakken en CVT’s is het verversingsinterval afhankelijk van het type voertuig en de belasting. Globaal gezien ligt dat verversingsinterval ongeveer rond de 90.000 à 120.000 km, maar de rijstijl kan dat interval ook in sterke mate beïnvloeden. Een taxichauffeur die in het centrum van Brussel rijdt gaat zijn versnellingsbak helemaal anders belasten dan een verkoper die voortdurend op de baan is en veel op de autosnelweg rijdt. Voor een chauffeur die erg veel stadsverkeer doet, kan het zelfs zijn aangeraden om de transmissieolie van CVT’s al na 20.000 km te verversen.
Omdat een manuele versnellingsbak over het algemeen minder zwaar wordt belast – en de olie dus ook minder zwaar wordt belast – mag de oude olie bij het verversen gewoon worden afgelaten. Daarna mag het systeem meteen worden aangevuld met nieuwe olie. Al is het in de praktijk soms wel zo dat de transmissieolie van veel manuele versnellingen nooit wordt ververst (ongeveer 5%).
Automatische versnelling en DCT’s
Bij automatische versnellingsbakken wordt door fabrikanten van transmissies zoveel mogelijk gestreefd naar een smeerolie die een zogenaamde fill for life is, en die dus de hele levensduur van het voertuig mee kan. De praktijk heeft echter geleerd dat transmissieolie niet levenslang kan blijven zitten omdat de olie sowieso veroudert en vervuilt. Een verversing na zo’n 60.000 à 90.000 km – onder ideale omstandigheden is ook 120.000 km mogelijk – is aangeraden.
Om een automatische versnelling te verversen, raden enkele oliefabrikanten aan om de transmissie eerst grondig te spoelen. Indien de oude olie immers gewoon wordt afgelaten, blijft er sowieso een deel oude olie achter in de smalle leidingen en structuren van de hydraulische unit. Wanneer die restolie in het systeem wordt gelaten, wordt de nieuwe olie onmiddellijk vervuild, en dat is niet bevorderlijk voor de levensduur, de smering, en het zuiver houden van het interieur van de versnellingsbak.
Het spoelen of flushen van een versnellingsbak begint eerst en vooral met het zoveel mogelijk aflaten van de olie. Daarna wordt een spoelolie of flushing-olie ingebracht en laat men de bak even draaien, zodat de spoelolie goed kan circuleren en alle onderdelen grondig kan reinigen. Vervolgens wordt ook de spoelolie zoveel mogelijk afgelaten. Pas daarna wordt de versnellingsbak opnieuw gevuld met verse transmissieolie.
Het spoelen van de transmissie is uiteraard veel beter dan gewoon verversen, maar brengt wel hoge kosten met zich mee. Wanneer men zich echter houdt aan het verversingsinterval dat werd voorgeschreven door de fabrikant, is het niet per se nodig.
Correcte handling van transmissieolie
Een transmissieolie is natuurlijk een chemisch product, dus bij de handling ervan moet steeds worden opgelet (net zoals dat het geval is voor motorolie). Het is daarom aangeraden om handschoenen te dragen en beschermingsmiddelen te gebruiken. Ook de afvalverwerking van oude olie dient correct te gebeuren.
Transmissieolie analyseren
In sommige gevallen kan het interessant zijn om de transmissieolie te gaan analyseren. Maar een dure analyse heeft uiteraard geen zin wanneer een voertuig al heel wat kilometers op de teller heeft, dan is het vervangen van de olie veel goedkoper. Bovendien kan een eenvoudige visuele controle al aantonen dat de transmissieolie verouderd is (een donkere kleur wijst immers op oxidatie en vervuiling).
Technisch probleem oplossen
Het kan gebeuren dat een analyse van transmissieolie wordt ingezet om een antwoord te bieden op een technisch probleem waarvan men niet meteen een oorzaak vindt. Er wordt dan een oliestaal afgenomen, dat wordt geanalyseerd in het labo waar men enkele standaardparameters gaat nakijken. Het gaat dan bijvoorbeeld over de viscositeit, die veel zegt over de toestand van de olie (smeerfilmdikte, oxidatie ...).
Er wordt ook bekeken of er eventueel slijtagemateriaal aanwezig is, of er water in de olie is gekomen (door een gebroken seal of een ander technisch probleem), enz. Al die zaken worden zo veel mogelijk opgespoord, en op basis van de bevindingen kan men dan een advies gaan geven.
