Kennis bijspijkeren cruciaal bij elektrische voertuigen
Waarom elke garage zich moet bijscholen in techniek, veiligheid én nieuwe businessmodellen
De kinderschoenen zijn ze inmiddels wel al ontgroeid, toch blijven elektrische voertuigen technologie die nog in volle ontwikkeling is. Net daarom is het zo belangrijk dat garages en autoherstelplaatsen die willen meesurfen op deze boomende markt – afgelopen jaar goed voor een stijging van 55,4% tot 395.188 volgens cijfers van Statbel – hun kennis up-to-date houden. Voor iedereen binnen het bedrijf. Van de technieker die moet weten hoe hij veilig aan de aandrijflijn kan werken tot de verkoper die zijn klant moet adviseren over elektrisch rijden.
Nog in volle evolutie
In vergelijking met klassieke verbrandingsmotoren evolueert de techniek van elektrische voertuigen razendsnel. Net zoals de laptop die je volgend jaar koopt veel meer waar voor hetzelfde geld zal bieden.
"We zien met elk model, en soms zelfs met een nieuwe versie van hetzelfde model, nog veranderingen komen in de opbouw van de aandrijflijn, de samenstelling van de batterijen of de keuze voor de elektronica. Evoluties die niet vrijblijvend zijn, want ze hebben een impact op hoe je aan diagnose moet doen. In functie van de chemische samenstelling van de batterij zal je de gegevens van de spanning die je uitleest bijvoorbeeld anders moeten interpreteren. Garages moeten zich daar bewust van zijn", wijst Dimitri Van der Wilt, technical development coördinator bij EDUCAM, op de complexiteit.
"We zijn nog ver van vaste standaarden waaraan elektrische voertuigen moeten voldoen en die een bepaald houvast kunnen geven in de werkplaats. Je kan over batterijtechnologie geen twee jaar dezelfde cursus geven."
Thermomanagement onder de aandacht
Zelfs wie net van de schoolbanken komt, zal dus met innovaties geconfronteerd worden in het werkveld. EDUCAM ziet drie domeinen waarop het kennisniveau wat hoger mag liggen: batterijtechnologie, laadtechnologie en thermomanagement.
"Omdat hier de grootste verschillen met een klassieke verbrandingsmotor liggen. De elektromotor zelf is eigenlijk relatief eenvoudig opgebouwd. Dat ze weinig onderhoud vergen, bewijst dat ook. De grootste complexiteit binnenin is het koelen en verwarmen van het batterijpakket. Dat omvat veel meer dan wat iedereen kent van aircosystemen. We spreken over warmtepompen, kleppen … die elektronisch aangestuurd worden om de batterij actief op temperatuur te houden. Onderhoud is dan niet zo simpel meer als gewoon de koelvloeistof vervangen, laat staan als er technische issues zijn. Dan moet je echt weten uit welke onderdelen zo’n circuit bestaat en hoe ze samenwerken."
Investeer in mensen
En laadtechnologie dan? Behoort dat eigenlijk wel tot het werkveld van een garage? "We hoeven niet verwachten van automecaniciens dat ze elektriciens worden die aan laadpalen sleutelen. Maar klanten ervaren soms laadproblemen met hun elektrisch voertuig. Dan moet je naar het hele plaatje kunnen kijken om te analyseren waar de oorzaak van het probleem precies ligt. Ligt het aan het laadstation? Aan de kabel? Of aan het laadsysteem of de -communicatie in de wagen? Hoe kan je die fouten opsporen? Ook dat leren we onze cursisten in een eendaagse opleiding", voegt Van der Wilt nog toe.
"Je kan over batterijtechnologie geen twee jaar dezelfde cursus geven" – Dimitri Van der Wilt, EDUCAM
Dat het gros van de markt van elektrische voertuigen vandaag nog leasewagens zijn, mag voor onafhankelijke garages allerminst een reden zijn om op hun lauweren te rusten. "De early adopters hebben vanzelf al hun weg naar ons gevonden. Maar de transitie is in België inmiddels volop aan de gang. De cijfers bevestigen dat. Denk dus vandaag na over welke kennis je nodig hebt om die markt aan te boren en investeer in je mensen", geeft Van der Wilt nog een goede raad mee.
Veiligheid voorop
Zeker op het vlak van veiligheid. Met hun elektromotor als krachtbron en energieopslagsysteem voor hoge spanning brengen elektrische voertuigen andere risico’s met zich mee dan verbrandingswagens. Al sinds 2011, toen de eerste boom van elektrische voertuigen er kwam, bestaat er een sectorale certificatie voor wie aan elektrische voertuigen wil werken. Die kent vier niveaus in functie van de taken die worden uitgevoerd op de werkplek.
EDUCAM-coördinator certification Styn Van Bogaert: "Gemiddeld krijgen we hier jaarlijks 4.000 à 6.000 cursisten over de vloer die leren hoe ze veilig hun functie kunnen beoefenen. De eerste twee niveaus worden het meest gevraagd: om medewerkers te sensibiliseren of om de algemene werkingsprincipes uit de doeken te doen en het veilig spanningsvrij maken van voertuigen aan te leren. De laatste drie jaar zien we een duidelijke versnelling in interesse in niveau drie, waarbij men ook op een veilige manier aan het hoogspanningssysteem leert werken. Een logische evolutie nu er meer en meer elektrische voertuigen op de markt komen. Niveau vier is dan weer echt specialistenwerk om risico-expert te worden."
De certificaten zijn telkens zes jaar geldig en kunnen verlengd worden via aangepaste formules die focussen op eventuele nieuwigheden.
Uitbreiding naar pechverhelping
Ondanks de ontwikkelingen in elektrische voertuigen blijven deze opleidingen relatief gelijk. “Het is niet zo dat de veiligheidstechniek niet evolueert. Fabrikanten hebben het bijvoorbeeld al makkelijker gemaakt om het voertuig spanningsvrij te maken. Vroeger omvatte dat een aantal complexe handelingen die snel een halfuur in beslag namen, vandaag kan dat bij vele merken in een paar minuten. Maar in de garages kunnen elektrische voertuigen van elk pluimage binnenkomen. Daarom is het belangrijk dat we ze die veilige basis blijven meegeven."
"We geven technici de kennis én reflexen om veilig te werken aan hoogspanningssystemen" – Styn Van Bogaert, EDUCAM
EDUCAM broedt momenteel wel op een extra opleiding: hoe veilig depannages uitvoeren aan elektrische voertuigen. "Je kan de omstandigheden langs de weg niet vergelijken met een werkplaats. We willen daarom ook takeldiensten handvatten aanreiken om elektrische voertuigen zo veilig mogelijk van de weg te halen. Dat is niet alleen een kwestie van de juiste informatie geven, maar ook van het afbakenen van verantwoordelijkheden. Wie doet wat in het verhaal en welke kennis is daarvoor nodig?", aldus Van Bogaert.
Nieuwe competenties voor iedereen
Het zijn overigens niet alleen de techniekers in de werkplaats of langs de weg die geconfronteerd worden met nieuwe competenties. "Dat geldt evenzeer voor verkoop. Vroeger kon je klanten adviseren vanuit ervaring: al waren er nieuwigheden en evoluties, de basis bleef dezelfde. Nu worden zij ook geconfronteerd met een compleet nieuwe technologie die nieuwe kennis vergt en extra duiding aan klanten. Vroeger hoefde je enkel over de opties na te denken, nu gaan de discussies over laden, rijbereik, kabeltypes tot zelfs een frunk. Onbekend is onbemind en doet minder verkopen. Daarom zorgen we dat iedereen op zijn of haar niveau bijgepraat wordt, zodat de verkoper zijn klanten juist kan informeren of de service advisor al een eerste basisdiagnose kan stellen wanneer een klant belt met een probleem", vat Yannis De Swert, manager business training bij EDUCAM, samen.
Van auto naar mobiliteit
"We voelen dat er overal binnen het garagebedrijf nood is aan basiskennis. Over wat een elektrisch voertuig doet, hoe het functioneert, maar ook hoe het zit met bidirectionele laadpalen of wat je er zelf als garage of werkplaats aan nieuwe business kan uithalen. Dat elektrische voertuigen onze branche zullen hertekenen, spreekt voor zich. Ze vergen nu eenmaal minder onderhoud, maar er liggen andere mogelijkheden om het rendement te optimaliseren."
"Bij elektrische voertuigen draait het niet enkel om de auto, maar om het hele mobiliteitsplaatje" – Yannis De Swert, EDUCAM
"Je batterijpakket is het hart van het voertuig. Hoe staat het met de gezondheid daarvan? Is alles nog hermetisch afgesloten zoals het hoort? Er zijn met andere woorden andere checks mogelijk, maar ook andere opportuniteiten. Om meer voertuigen op één dag te behandelen omdat een onderhoud sneller kan verlopen. Of om je business uit te breiden."
"Zo zijn er garages die ook laadpalen of zonnepanelen gaan aanbieden. Bij elektrische voertuigen draait het niet louter meer om de auto an sich, maar om het hele plaatje van mobiliteit dat je verkoopt. We helpen onze cursisten ook bij al deze zaken stilstaan en hoe ze naar de toekomst kunnen kijken en hun rendement verhogen", besluit De Swert.
