De stap naar een ecologisch wagenpark

met bedrijfswagens en laadpalen naar een groener wagenpark

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem heeft zich geëngageerd om de mobiliteit in België te vergroenen. Daarvoor onthulde hij in april al plannen. Volgens hem is het vergroenen van de bedrijfswagens de belangrijkste stap die nu moet worden genomen. Een maand na het onthullen van de plannen diende hij zijn wetsvoorstel in. Hiermee wil hij de rest van de regering overtuigen om in drie stappen de overstap te maken naar een mobiliteitsvorm die beter aansluit op onze levenskwaliteit en om de klimaatambities van ons land kracht bij te zetten.

Broeikasgasvrije bedrijfswagens

Begin 2021 was slechts 2,3% van het Belgisch bedrijfswagenpark elektrisch. De doelstelling van minister Van Peteghem is om binnen de 5 jaar het park volledig elektrisch te maken. "Voertuigen die rijden op elektriciteit zorgen op de korte termijn voor een betere luchtkwaliteit, minder CO₂-uitstoot en minder geluidsoverlast. Allemaal zaken die onze gezondheid en levenskwaliteit sterk ten goede komen."

Volgens de minister is het dus voor verschillende doeleinden belangrijk om het wagenpark snel te vergroenen. Hij koos er dan ook bewust voor om de bedrijfwagens aan te pakken. "Bedrijfwagens rijden ten eerste gemiddeld veel meer kilometers dan privéwagens, maar ten tweede zijn het voornamelijk deze wagens die via de tweedehandsmarkt toch in de handen komen van de privé-eigenaars. Het is die versnelling in het aantal broeikasvrije wagens die de strijd tegen luchtvervuiling en geluidsoverlast dringend nodig heeft."

koolstofemissievrije bedrijfswagens

Dankzij de plannen die de minister opstelde, zullen de fossiele varianten fiscaal minder aantrekkelijk worden dan de koolstofemissievrije bedrijfswagens. De overgang verloopt echter niet van vandaag op morgen. "Het is de bedoeling dat iedereen zich tijdig kan voorbereiden op de verandering. Daar hebben we verschillende overgangsregimes voor, zodat we niet hoeven tussen te komen in de contracten. Elke werkgever zal ook nog steeds benzine- en dieselwagens kunnen aanbieden, maar deze zullen niet meer op een fiscaal voordeel kunnen rekenen."

• Personenwagens op fossiele brandstof die aangekocht worden voor 1 juli 2023 krijgen een overgangsregel. De huidige regeling blijft daar namelijk van toepassing.
• Personenwagens die tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025 worden aangekocht krijgen ook een overgangsregel, maar die wordt stelselmatig afgebouwd tot die in 2028 herleid wordt tot 0%.

laadpalen

Om aan alle veranderingen te kunnen voldoen, zullen er natuurlijk wel extra laadpalen moeten worden voorzien. Momenteel zijn er hiervan in heel Vlaanderen slechts 10.000 publiek. Dat is minder dan in de Nederlandse hoofdstad Amsterdam. "Door het voorstel van de minister wordt geschat dat er tegen 2025 ruim 40.000 openbare laadpalen nodig zullen zijn", zegt Jochen De Smet, voorzitter van de Europese vereniging van laadpalenbedrijven Avere in De Tijd.
Als de regering bedrijfsleiders wil aanzetten om hun werknemers met elektrische wagens te laten rijden, zullen inspanningen moeten geleverd worden. Daarom wordt er ingezet op de stimulans voor een versnelde aangroei van het aantal laadpalen, zowel thuis als op het werk. "Eender wie investeert in laadinfrastructuur kan op onze steun rekenen", laat de minister optekenen. Doordat de meeste bedrijfswagens na de leasing op de privémarkt terechtkomen, zullen er dan nog extra laadpalen nodig zijn. De Smet voorspelt dat dat er zo'n 100.000 tegen 2030 zullen zijn.

particulier

Wie tussen 1 september 2021 en 31 augustus 2024 thuis een laadstation plaatst, zal bij die investering kunnen rekenen op een belastingsvermindering. Om de versnelling een duwtje in de rug te geven, zal de vermindering stelselmatig afnemen. Wie deze investering doet tussen 1 september 2021 en 31 december 2022, zal kunnen genieten van een belastingsvermindering van 45%. Tot aan 2024 zakt dat percentage telkens met 15%.

Voor particulieren is het belangrijk dat het laadstation intelligent is. Dat wilt zeggen dat het station de laadtijd en het laadvermogen zelf kan sturen. Daarnaast mag het ook enkel gebruik maken van groene stroom. 

ondernemingen

Indien een onderneming investeert in een laadstation die voor derden toegankelijk is, zullen ook zij kunnen rekenen op een verhoogde kostenaftrek. De voorwaarde is echter wel dat dit laadstation tijdens of buiten de normale openingstijden toegankelijk moet zijn. "Zo kunnen mensen in de buurt, tegen betaling, hun auto opladen." Ook hier geldt dezelfde werkwijze als bij de particulier, namelijk dat de kostenaftrek wordt afgebouwd in tijd om de versnelling aan te moedigen. Tussen 1 september 2021 en 31 december 2022 zullen ondernemingen kunnen genieten van een aftrekpercentage van 200%. De volgende twee jaar is dat nog 150%. 

Ondernemingen die een koolstofemissievrije vrachtwagen aanschaffen, een tankinfrastructuur voor waterstof of een elektrisch laadstation installeren, zullen kunnen rekenen op een verhoogde investeringaftrek. In 2023 bedraagt dit nog 35%. Elk jaar die daarop volgt, vermindert dat percentage met 5,5%.

toegevoegde waarde van de politiek

In juni 2020 liet minister van Mobiliteit Lydia Peeters al weten dat ze tegen het eind van haar legislatuur in 2025 30.000 extra laadpalen wilde installeren in heel Vlaanderen. "We mogen heel wat ambitieuzer zijn als het aankomt op de verdere uitrol van publieke laadpalen voor personenwagens", liet ze toen optekenen. Zo wil minister Peeters onder andere de snelwegparkings van elektrische laadpalen voorzien. Hiervoor werd door de regering in april 2021 30 miljoen euro vrijgemaakt. "Zo kunnen we zorgen voor een verdere stimulans om het Vlaamse wagenpark te vergroenen." 

aanpassingen mobiliteitsbudget

Voor de werkgevers zal de overstap naar een groener bedrijfswagenpark wel een stuk duurder worden. Enerzijds wordt de fiscale aftrek voor elektrische auto's van 100% in 2026 afgebouwd naar 67,5% in 2031, wat het gemiddelde voordeel vandaag is. Daarnaast zullen zij een extra solidariteitsbijdrage moeten betalen. "Doordat die kosten niet verminderen, worden de werkgevers gedwongen na te denken of een bedrijfswagen wel de juiste oplossing is voor werknemers", liet Veerle Michiels, mobiliteitsexperte bij HR-dienstverlener SD Worx optekenen in De Morgen. "Alternatieven zoals het mobiliteitsbudget winnen zo aan belang." De werknemers krijgen via dat budget de kans om hun bedrijfswagens te combineren met een jaarlijks budget, waarmee ze zelf hun vervoersmiddelen kunnen kiezen.

De laatste stap binnen het veranderingsplan die minister Van Peteghem heeft opgesteld, is dan ook de aanpassing van dat mobiliteitsbudget. Die wil de minister vereenvoudigen, versoepelen en uitbreiden. Het budget zal beschikbaar zijn voor alle werknemers die een bedrijfswagen hebben of ervoor in aanmerking komen. "Om een omschakeling richting een meer groene en duurzame mobiliteit meer impact te geven, moeten we zo veel mogelijk mensen kunnen bereiken. De versterking van het budget moet zorgen dat meer mensen sneller kennismaken met duurzame opties voor woon-werkverkeer."

Deze nieuwigheden komen in aanmerking voor het mobiliteitsbudget:

• Kosten voor financiering (bv. fietsleningen), stallingkosten en kosten voor niet-verplichte uitrusting die de veiligheid en zichtbaarheid verhogen bij zachte mobiliteit.
• Ook 'elektrische voortbewegingstoestellen' worden gezien als zachte mobiliteit.
• Abonnementen voor het openbaar vervoer van inwonende gezinsleden van de werknemer, omdat vandaag bv. kinderen met de bedrijfswagen naar school worden gebracht.
• Parkeerkosten die gepaard gaan met het gebruik van het openbaar vervoer.
• Voetgangerspremie voor de verplaatsing tussen thuis en werk.
• De radius voor het in aanmerking komen van huisvestingkosten wordt uitgebreid tot 10 km van de plaats van tewerkstelling.

wetsvoorstel kan rekenen op Gemengde reacties

Politiek

Het voorstel van minister Van Peteghem zal worden bekeken door de verschillende politieke partijen, vooral aan de linkerkant van het spectrum. De socialistische partijen zijn wat argwanig over de fiscale aftrek bij de privé-installatie van laadpalen. Volgens hen is dit enkel een goed voorstel voor wie zich een elektrische wagen kan veroorloven. Ook de Groenen zullen dit voorstel met een vergrootglas bekijken. Zij procederen immers al jaren om dat fiscale voordeel voor bedrijfswagens af te schaffen, zodat meer werknemers zullen worden aangemoedigd om het openbaar vervoer te gebruiken. 

Mobia

De koepelfederatie van Febiac, Traxio en Renta juicht toe dat er rechtszekerheid wordt geboden en dat er niet wordt geraakt aan de RSZ, maar toch duiken er ook vragen op. Hoewel onze sector klaar is voor deze transitie, vindt men het echter onbegrijpelijk dat de regering de plug-inhybrides of voertuigen voorzien van andere schone technologieën volledig fiscaal afstraft. “De autosector investeert in de energietransitie, maar we vragen ons af of alle bestuurders van bedrijfswagens en de overheid zélf klaar zullen zijn. Er blijven heel wat vraagtekens rond groene stroom, e-netten, uitrol laadinfrastructuur, publieke laadtarieven, de energiefactuur etc. Het is voorbarig om alle eieren nu in de mand te leggen van de volledig elektrische auto, de deur zou minstens open moeten blijven voor zuinige plug-inhybrides", besluit Michel Martens van Febiac.