Hinderpalen bij automatiseren vermijden
Hoe bepaal ik voor mijn bedrijf de meest geschikte productietechnologie? Het is de vraag waar iedereen vandaag mee worstelt. Het lijkt wel of er tientallen technologiën tegelijk het stadium van volle rijpheid bereiken, maar het budget is meestal ver van toereikend om al die concepten zomaar in te voeren. Keuzes dringen zich op, maar hoe zorg ik dat ik niks over het hoofd zie?

Voor vele bedrijven betekent deze vraag een dagelijkse worsteling
Efficiëntie
Beperkte middelen inzetten om zo efficiënt mogelijk de doelstellingen te halen, dat is uiteraard al langer een streven binnen de bedrijven. Toch zien we dat dit vandaag steeds uitdagender wordt. De reden is de ontplooiing van diverse technieken die we nu waarnemen. Een bloemlezing: robots, cobots, machine vision, AGV’s, HMI’s … het lijkt wel of al deze facetten nu tegelijk tot volle wasdom komen.
Wie een technologie wil implementeren om efficiënter te werken kan 6 grote stappen vooraf analyseren en/of voorbereiden:
- *Onderzoeken hoe de technologie het best kan geïmplementeerd worden, op basis van applicaties in andere bedrijven of testopstellingen die kunnen geëvalueerd worden
- Het maturiteitsniveau bepalen van de technologie: misschien loont het de moeite om toch nog heel even te wachten?
- Organisatie: is mijn werkorganisatie wel geschikt voor de nieuwe technologie?
- De menselijke pijler: welke opleiding moet voorzien worden, welke profielen en competenties zijn vereist?
- Bekijken of de technologie effectief de vooropgestelde doelen (levertijden, kwaliteitseisen- kan bereiken.
- Het opstellen van een strategisch plan om de invoering te begeleiden.

Drie getuigenissen
Céline Coupain is directrice R&D bij Burnsen, een fabrikant van toestellen voor sanitair warm water te produceren. De specialiteit van het bedrijf ligt in de productie van toestellen uit inox. De hinderpalen waarmee het bedrijf begin 2010 te maken kreeg, zullen voor velen ongetwijfeld bekend in de oren klinken: “Vanaf die periode werd het voor ons steeds moeilijker om de grote reeksen van goedkope stukken te produceren bij ons. Dat leidde in 2015 tot een reorganisatie, die onder meer inhield dat we ons meer zouden heroriënteren op de kleinere reeksen waar we een grotere toegevoegde waarde zouden kunnen betekenen. Dat hield wel in dat je over een modern en flexibel machinepark moet beschikken om die wens in de praktijk te brengen. Daarom investeerden we gericht in technologie zoals automatisering en robotisering. Zo werd onze activiteiten in de plaatbewerking geautomatiseerd, terwijl de lasafdeling sterk gerobotiseerd werd.”

Voor anderen is hun herhaalnauwkeurigheid dan weer de grootste pro
Gaël Quettier is general manager van Dumoulin Aero. De producten van dit bedrijf vinden vooral hun weg in de luchtvaartindustrie. De metalen onderdelen vinden we onder meer terug in bekend klinkende namen als Airbus, Embraer en Bombardier. Bij hen was de insteek compleet anders: “Onze transitie kwam er vooral door de moeilijkheid om technisch geschoold personeel te vinden. In de regio Luik is er heel wat concurrentie om profielen zoals technisch operator binnen te halen en ook voor ons was dat een hinderpaal. Ons orderboek zat vol, maar je moet ook over de capaciteit beschikken om je beloftes waar te maken. Wij wilden een oplossing voor dat euvel en we vonden het antwoord in digitalisering en robotisering. Dat neemt overigens niet weg dat we ondertussen blijven zoeken naar profielen, want we blijven aanwerven. Dat is in feite zelfs te danken aan de investering in technologie, waarbij ik robotisering als voorbeeld neem. Dankzij de nauwkeurigheid en herhaalbaarheid krijg je producten van een constante en hoge kwaliteit, met zeer strikte toleranties. Dat leidt op zijn beurt tot tevreden klanten en meer bestellingen.”
Jean Philippe Moutschen is directeur van Mobic. Dat bedrijf maakt houten constructies voor zeer uiteenlopende toepassingen: industriehallen, toeristische gebouwen, overheidsgebouwen en dergelijke. Voor Moutschen was vooral het inperken van de productiekost de achterliggende reden om te investeren: “Wij zitten met onze houten elementen in concurrentie met betonproducten. Die structuren hebben een zekere grootte en volume, maar werden vroeger handmatig gemaakt en verwerkt. We wilden sommige van de stappen automatiseren om concurrentieel te blijven, want het zou ons toelaten om fouten te vermijden en net zoals eerder aangehaald te werken met nauwgezette precisie en herhaalbaarheid. Al moet ik daar wel bij vermelden dat het bij ons niet om een off-the-shelf oplossing gaat, we werken met een specifiek aangepaste robotoplossing. Dat laat ons niet alleen toe om goedkoper te produceren, maar ook om sneller te produceren. Bovendien konden we zelfs nieuwe markten aanboren, zoals de productie van panelen met isolatie.”
Hinderpalen
Investeren in technologie loopt niet altijd over rozen. Dat zal iedereen beamen die er dagelijks mee in contact komt. Voor Gaël Quettier is té happig zijn niet aan te raden: “Gooi je niet holderdebolder op een project, je moet er echt zeer goed over nadenken. Zo werkten wij samen met MecaTech om de impact te bepalen van onze investering. Zij overtuigden ons om een robot te plaatsen die net iets performanter was dan de basisoplossing die wij voor ogen hadden. Daarnaast moet je ook zorgen dat het personeel meteen betrokken wordt bij je project. Wie meteen overtuigd is van de voordelen die een verandering inhoudt, zal ook gemotiveerd zijn om de invoering zo vlot mogelijk te laten verlopen.”
“Een andere hinderpaal is wat meer macro-economisch van aard. Wij produceren 100% voor de luchtvaartsector en zijn zo rechtstreeks afhankelijk van de wereldwijde vliegtuigverkoop. Ik hoef u niet te vertellen welke impact Covid-19 had op die verkoop en dus ook op onze omzet. Dat heeft ook een impact op de timing en uitvoerbaarheid van je investeringen.”
Jean-Philippe Moutschen beaamt het belang van het personeel bij dit soort investeringen: “Als werknemers plotseling vergezeld worden van een robot op hun vertrouwde werkplek, heeft dat een niet te onderschatten impact. Wij hadden evenwel 2 grote voordelen: het project werd vooreerst uitgevoerd door eigen mensen, dus door bekende gezichten voor de werknemers. Ten tweede zorgden we voor een uitgebreide opleiding met de nodige diepgang, zodat de werknemers omgevormd werden van productie-arbeider tot machine-operator. Zo krijgen ze een grotere impact op hun eigen jobinhoud, wat ook bijdraagt aan de acceptatie van robots op de werkvloer.”
“Ik wil ook nog vermelden dat de neuzen van alle betrokkenen partijen in dezelfde richting moeten wijzen. De partij die de automatisering begeleidt moet 100% begrijpen wat ons doel is, wat ons product is en wat wij nodig hebben. Anderzijds moeten ook wij proberen te begrijpen hoe zij werken, realistische doelen vooropstellen en onze verwachtingen goed communiceren.”

Céline Coupain wijst nog op een bijkomend aandachtspunt: “Niet alleen je automatiseringsproject moet goed doordacht zijn, ook alle randprocessen moeten goed afgestemd zijn erop. Bij ons ging de komst van de lasrobots bijvoorbeeld gepaard met de omschakeling van grote series naar meerdere kleinere series. Die grotere diversiteit in producten komt evenwel met andere noden voor de productieflow en voor de planning. Flexibiliteit en automatisering combineren is en blijft geen kinderspel.”