Waarom investeren in manipulatietoestellen?

De investering in een manipulatietoestel betaalt zich sowieso dubbel en dik terug. Mechanisch tillen levert namelijk heel wat tijdswinst op, vermindert de rugklachten bij u of uw personeel (en leidt dus tot minder ziekteverlof) en vermindert het aantal beschadigingen.

Voordelen

Tijdwinst

Even het eigen werk laten vallen om een collega te helpen met het tillen en manipuleren van een plaat … dat zal toch wel het verschil niet maken in de eindafrekening? Misschien niet als dit slechts sporadisch gebeurt. Maar als iedereen om de haverklap het werk moet onderbreken, dan beginnen die verloren minuten al snel op te lopen!

Een voorbeeld: een arbeider heeft 2 minuutjes assistentie nodig om een plaat op te leggen maar moet dat 15 keer opnieuw vragen. Dan spreken al snel over een halfuur per dag of tweeënhalf uur per week. Omgerekend gaat dat om 100 u. per jaar. Die arbeider kost al snel 25 à 30 € per uur, wat maakt dat die 2 minuutjes helpen per plaat neerkomt op een jaarlijkse kost van 3.000 €.
Stel dat u investeert in een heftoestel van pakweg 10.000 euro, af te schrijven over vijf jaar, dan is dat jaarlijks 2.000 €. De rekening is dus snel gemaakt, zeker wanneer u weet dat een manipulatie­toestel veel langer meegaat dan vijf jaar.

Mechanisch tillen levert heel wat tijdswinst op, vermindert
de rugklachten en het aantal beschadigingen

Meer ergonomie

Het manueel tillen en manipuleren van grote platen is niet alleen een permanente bron van tijdverspilling, het zorgt ook voor heel wat rugklachten. Zo is het bewezen dat al wie op regelmatige basis lasten van boven de 10 kg moet heffen, een verhoogd risico loopt op aandoeningen. Bovendien wordt een last van 25 kg in Europa gezien als het maximale gewicht dat een werknemer zou mogen heffen.

Wie zichzelf of zijn werknemers dus voort­durend blootstelt aan zulke opdrachten, zal vroeg of laat geconfronteerd worden met ziekteverlof of met het verbod om zelf nog lasten te tillen. Investeren in manipulatietoestellen - en dus in ergonomie - betaalt zich op termijn dus dubbel en dik terug. Zeker omdat ook oudere werknemers deze panelen eenvoudig kunnen manipuleren. De bediening ervan is ook erg eenvoudig, zodat ook maatwerkbedrijven makkelijk deze apparaten kunnen bedienen.

Meer veiligheid

Naast tijd- en gezondheidswinst heeft het mechanisch tillen van platen of andere lasten ook een positief effect op het aantal beschadigingen. De bediener van het manipulatie­toestel kan zijn energie en concentratie nu immers volledig stoppen in het veilig manoeuvreren van de last. Zelf hoeft hij geen fysieke inspanning te leveren. Het risico om ergens tegen te botsen en zo de hoeken van de plaat te beschadigen, wordt aldus tot een minimum herleid, net als het schuiven van fragiele panelen als donkere of matte platen.

Bovendien wordt de kans op geklemde vingers of snijwonden vermeden omdat er geen manuele handeling plaatsvindt.

Investeren in manipulatietoestellen betaalt zich op termijn
dubbel en dik terug

Het financiële plaatje

De investering in een hefapparaat is in de meeste omstandigheden behoorlijk rendabel: het spaart extra manuren uit, je werkt er sneller én secuurder mee, iedereen – ook oudere werknemers – kan ermee werken. Wetende dat er premies bestaan die ervoor zorgen dat deze mensen langer aan het werk kunnen blijven, is ook dit een troef van het heftoestel. Bovendien gaat het om een relatief kleine investering die zich op een handvol jaren terugverdient, terwijl zijn levensduur een veelvoud daarvan is.

Aandachtspunten

De integratie van een heftoestel neemt natuurlijk wel de nodige ruimte in. Er is de nodige plaats nodig om een paal neer te zetten en om het toestel te laten rusten – al is dat meestal op een pak platen dat al in het atelier ligt.

Daarnaast moet je goed weten welk toestel je hebt, wat die kan en wat die niet kan. Een systeem met een vacuümpomp en -slang werkt sneller dan een systeem met takel, maar is minder geschikt voor zwaardere lasten.

3 technieken om vacuüm op te wekken

Om een plaat door middel van cups aan te zuigen en vast te zetten, heeft men een vacuüm nodig. Dat vacuüm kan opgewekt worden a.d.h.v. drie verschillende systemen, meer bepaald een hefslang, een venturisysteem of een vacuümpomp.

Hefslang

Een hefslang werkt via de creatie van een vacuüm door middel van een blowersysteem met eigen motor. Een elektrisch aangedreven ventilator zuigt de lucht uit de hefslang en er ontstaat een quasi-vacuüm. Hierdoor wordt de plaat vastgeklemd op de cups. Door het bedienen van een hendel kan de bediener het vermogen van de ventilator opdrijven en wordt de hefslang korter, een beetje zoals een accordeon. Op die manier wordt de plaat omhooggetild. Draait de bediener de hendel weer dicht, dan verliest het vacuüm aan kracht, wordt de hefslang langer en zakt de plaat. Tussen de blower en de hefslang bevindt zich een filter die alle onzuiverheden (stof, spaanders enz.) uit de lucht haalt, alvorens deze door de ventilator passeert. Het volledige systeem zit doorgaans gemonteerd op een aluminium zwenkarm met een groot bereik.

Deze oplossing is perfect geschikt om een grote basisplaat van een kar op te tillen en vervolgens te positioneren op een opdeelzaag, paneelzaag of nestingmachine. De bediening is heel eenvoudig en flexibel. 

Daartegenover staat dat de blower voortdurend in werking is. Bovendien is er een vrij groot luchtdebiet en vermogen nodig, aangezien men het vacuüm niet enkel inzet om de plaat vast te zetten, maar ook om deze op te heffen. Bemerk in dat verband eveneens de grote diameter van dergelijke hefslangen.

De hefslang is perfect geschikt om een grote basisplaat van een kar
op te tillen en te positioneren op een machine

Venturisysteem

Een vacuüm kan ook gecreëerd worden aan de hand van een venturisysteem, gevoed door perslucht. Hierbij wordt perslucht door een ringvormige gleuf gestuurd, waardoor er binnen in de ring een aanzuigeffect in tegenovergestelde richting ontstaat. Dankzij dit vacuüm wordt de plaat vastgezogen op de cups.

Het venturisysteem heeft het voordeel dat, zodra het vacuüm bereikt is, het persluchtverbruik automatisch wegvalt. Dankzij terugslagkleppen houdt het vacuüm zichzelf immers een tijdje in stand. Deze oplossing is dus een stukje zuiniger in verbruik.

Deze systemen zijn echter wel stof- en vuilgevoelig waardoor een propere omgeving noodzakelijk is, wil je voorkomen dat de filters al te snel verstoppen.

Voor het hijsen, tillen en verplaatsen van de lasten is er dan weer een apart systeem nodig op basis van een rolbrug, hefschaar, robotarm enzovoort. Dankzij computersturing kan men hier auto­matiseren, zodat het venturisysteem ook vaak terug te vinden is binnen manloze productieomgevingen.

Vacuümpomp

Naast de blower en het venturisysteem op basis van perslucht is er nog een derde systeem om een plaat vast te zuigen. Het daartoe benodigde vacuüm kan immers ook opgewekt worden middels een vacuümpomp, eigenlijk een omgekeerde compressor. Ook hier is een filter nodig. Het belangrijkste verschil met de blower (ventilator) is dat het luchtdebiet doorgaans veel kleiner is. Maar doordat ook het leidingstelsel veel minimalis­tischer gedimensioneerd is (kleinere dia­meters), zal de onderdruk veel hoger zijn dan bij het hefslangsysteem. Net zoals bij het venturisysteem zal er een aparte installatie nodig zijn voor het hijsen, tillen, manipuleren en verplaatsen van de lasten.

WELK SYSTEEM MOET JE KIEZEN?
De keuze van je hefinstallatie hangt in grote mate af van de heflast. Wat zijn de mogelijke gewichten en afmetingen? Hoe poreus is het te behandelen materiaal? Hoe ver moet een last verplaatst worden? Moet de plaat gekanteld kunnen worden? Wat is het budget? Afhankelijk van die parameters moet je bepalen in welk hefapparaat geïnvesteerd zal worden.

Met dank aan Fleetwood, Haco Trading, Rogiers, Schmalz, Tiltech en VIAVAC