Belang van kwaliteitsvolle remvloeistoffen

Elektrische auto’s vragen extra aandacht

Een goede remvloeistof is chemisch stabiel, wat betekent dat zijn eigenschappen onder verschillende omstandigheden behouden blijven. De belangrijkste zijn het kookpunt en de viscositeit. Ontwikkelingen bij remvloeistoffen liggen dan ook vooral op het verbeteren van deze twee parameters of andere systeemelementen die deze kunnen beïnvloeden. Dit is niet alleen belangrijk voor een veilige en efficiënte werking van remsystemen in benzine- en dieselvoertuigen, maar zeker voor de elektrische en hybridevarianten die net dat beetje extra aandacht vragen.

Remvloeistof wordt ook wel remolie genoemd hoewel dit in de basis niet juist is. De vrijwel onsamendrukbare vloeistoffen zijn namelijk niet gebaseerd op petroleum maar op glycolethers. Deze hebben het voordeel dat zij rubber delen in het remsysteem – zoals afdichtingen en slangen – niet aantasten zoals oliegebaseerde producten dit wel doen.

Werking

De functie van een remvloeistof is eenvoudig: een efficiënte en betrouwbare overdracht van de kracht die een bestuurder uitoefent op het rempedaal of handvat naar de remschijven of -blokken. Daarnaast hebben remvloeistoffen een smerende functie voor verschillende onderdelen zoals de ABS.

Kookpunt

Om deze efficiënte en veilige werking te garanderen, zijn er twee parameters als belangrijk aan te merken. Ten eerste het kookpunt: wanneer een brandstofauto remt, wordt praktisch alle kinetische energie van de auto omgezet in warmte die deels wordt opgenomen door de remvloeistof.

Een te laag kookpunt kan leiden tot vapour lock

Om tijdens opwarming dampbellen te voorkomen is het noodzakelijk dat de remvloeistof een hoog kookpunt heeft. Is dit kookpunt te laag, dan kan de bedrijfstemperatuur dit punt eenvoudiger overschrijden waardoor dampbellen ontstaan (vapour lock) en de vloeistof zijn onsamendrukbaarheid verliest.

DOT-Standaard

Dit kookpunt is tevens de eigenschap die remvloeistoffen verdeelt in verschillende categorieën. De standaard hiervan is vastgelegd in DOT (Department of Transportation) in de Verenigde Staten.

In bovenstaande tabel (bron: Verolub) zijn de DOT-categorieën weergegeven en is af te lezen dat een hoge DOT-waarde een betere remvloeistof is door het hogere kookpunt. Voor zwaardere auto’s zoals vrachtwagens en bussen maar ook auto’s die veel in de bergen rijden of een caravan of aanhanger trekken, is een hoge DOT-waarde van belang.

Nat en droog kookpunt

In de tabel wordt verder onderscheid gemaakt tussen een nat (WERBP) en een droog (ERPB) kookpunt. Het droge kookpunt heeft betrekking op remvloeistoffen waarin geen water aanwezig is; voor een nat kookpunt geldt dat zich minstens 3% water in de remvloeistof bevindt.

De meeste remvloeistoffen nemen gedurende de tijd water op

Omdat remvloeistoffen hygroscopisch zijn – met andere woorden: ze trekken van nature water aan – zal er na verloop van tijd altijd water in de remvloeistof voorkomen. Dit als gevolg van onder andere de porositeit van de remslangen. Uit de tabel is af te lezen dat met de hoeveelheid water het kookpunt daalt, wat betekent dat de kwaliteit van de remvloeistof door de tijd afneemt en de kans op vapour lock toeneemt.

Additieven

De juiste additieven in de remvloeistof gaan de opname van water tegen en ook het gebruik van siliconen als basis voor een remvloeistof voorkomt de opname van water in de remvloeistof. Bij toepassing van siliconen (DOT5) zijn de remvloeistoffen in principe niet hygroscopisch.

Verder beschikken remvloeistoffen over anticorrosie- en antischuimadditieven. Het voorkomen van corrosie is niet alleen belangrijk in het kader van de levensduur van de betreffende componenten, maar ook om te voorkomen dat roestdeeltjes in het systeem terechtkomen en hier vervuiling, slijtage en lekkage veroorzaken.

Viscositeit

Een tweede belangrijke eigenschap van een remvloeistof in het kader van de remfunctie is de viscositeit en de bijhorende viscositeitsindex. De laatste heeft betrekking op de stabiliteit van de viscositeit over een brede temperatuurrange.

Een lage viscositeit – af te lezen in de aanduiding DOT4 LV (Low Viscosity) – wordt vooral voorgeschreven voor nieuwe voertuigen. Deze dunne olie is namelijk in staat om met hoge snelheid door de kleine kanaaltjes van onder meer het ABS- en het ESP-systeem te stromen. Ook bij lagere temperaturen. Deze dunne kanaaltjes zijn weer nodig om de benodigde hoge responsesnelheid te bereiken bij het aanspreken van deze systemen.

De eisen aan een lage viscositeit staan wel op gespannen voet met het kookpunt dat de neiging heeft om te dalen bij een afnemende viscositeit. Er zal dan ook een optimaal evenwicht moeten worden gevonden tussen deze twee grootheden om een goede remvloeistof te maken.

Tevens is het belangrijk dat de samendrukbaarheid van de remvloeistof – die er altijd in een zeer geringe mate is – zo klein mogelijk is. Fabrikanten stellen daarnaast ook wel eisen aan de compatibiliteit met andere remvloeistoffen en uiteraard moeten de vloeistoffen bij de componenten in de auto passen én mogen ze elkaar onderling niet beïnvloeden.

Elektrische voertuigen

Remvloeistoffen in elektrische voertuigen vereisen extra aandacht. Een belangrijk verschil met benzine- of dieselauto’s is namelijk dat zowel volledig elektrische als hybridevoertuigen over een zogenaamd regeneratief remsysteem beschikken.

Dat betekent dat de kinetische energie van een auto (snelheid) die tijdens het remmen afneemt, als elektrische energie wordt teruggevoerd in de accu. Dit gebeurt doordat de elektromotor tijdens het remmen de andere kant op draait en hiermee gaat fungeren als generator.

Dit heeft twee consequenties. De eerste is het feit dat het remsysteem zelf door het terugvoeren van de remenergie minder wordt gebruikt en hierdoor lager wordt belast. De remvloeistof moet daarom langer kunnen meegaan.

Daar staat tegenover dat een accupakket van een elektrische auto behoorlijk zwaar is, wat betekent dat de massa die moet worden afgeremd hoger is, wat leidt tot hogere temperaturen. Veelal wordt voor elektrische auto’s dan ook de hoogste DOT-classificatie – 5.1 – aanbevolen; een remvloeistof met een hoog kookpunt en een zeer goede viscositeitsindex.

Trends

De remvloeistoffen zelf zullen in de nabije toekomst niet bijzonder veranderen, hoewel er voortdurend wordt gewerkt aan het nog verder verbeteren van de eerdergenoemde twee belangrijkste parameters: kookpunt en viscositeitsindex. Gerelateerd aan het kookpunt is er ook aandacht voor het minimaliseren van de hygroscopische eigenschappen bij een zo laag mogelijke viscositeit.

Verder groeit de discussie over de duurzaamheid van remvloeistoffen. In principe zijn deze vloeistoffen niet duurzaam en ook niet te recyclen. De aandacht richt zich dan ook op het minimaliseren van specifieke stoffen in de remvloeistoffen.

Een van de olieleveranciers noemt ook de aandacht om slijtage van afdichtingen te voorkomen aangezien de prestaties van remvloeistoffen bij het bedienen van elektrohydraulische remmen niet-lineair afnemen (steeds sneller). Onder meer in autonome voertuigen.

Tot slot is er een toenemende aandacht voor het geluidsniveau. Remvloeistoffen kunnen bijdragen aan een lager geluidsniveau van remsystemen, wat past bij het relatief lage geluidsniveau van de gemiddelde elektrische auto.

Aandachtspunten voor garages

De juiste remvloeistof verhoogt de veiligheid van de auto of motorfiets. Om deze veiligheid te waarborgen is het van belang dat het onderhoud van het remsysteem nauwgezet en deskundig gebeurt.

Ten aanzien van de remvloeistof is het advies deze iedere twee jaar of elke 50.000 km te vervangen. Sommige auto’s hebben een managementsysteem dat aangeeft wanneer vervanging noodzakelijk is. Wanneer dit niet gebeurt, zal uiteindelijk het watergehalte in de remvloeistof te hoog worden met als gevolg de eerder beschreven vapour lock.

Bij het vervangen benadrukken leveranciers dat de oude remvloeistof volledig moet worden verwijderd en dat moet worden voorkomen dat twee verschillende producten gemengd raken. Zeker de DOT 5.0 mag niet in aanraking komen met een andere remvloeistof en hetzelfde geldt voor de contaminatie met reguliere smeermiddelen. ‘Even bijvullen’ wordt dan ook afgeraden.

Om vervuiling tegen te gaan moet ook worden gelet op containers en dispensersystemen die worden gebruikt voor het bewaren, transporteren en gebruiken van de remvloeistoffen. Ook voor morsen wordt gewaarschuwd aangezien remvloeistoffen eventueel de lak van de auto kunnen aantasten. Geen hogere wiskunde, wel goed om te weten.

Met medewerking van Aisin Europe, Berner, bmb-consult GmbH, Continental Automotive Technologies GmbH, Eurol, Evoke, Fuchs, Forvia en Verolub